26 Ekim 2013 Cumartesi
Dalga boyu, ışığınkinden çok daha kısa olan elektromagnetik ışınım. 1895'te Röntgen tarafından bulunan X Işınlarının dalga boyu 0,001 ve 0,1 nanometre (metrenin milyarda biri) arasındadır; denk düşen fotonların enerjisi, birkaç onluk kiloelektronvolttur.
X-ışınları yüksek enerjili elektronların yavaşlatılması veya atomların iç
yörüngelerindeki elektron geçişleri ile meydana gelen dalga boyları 0.1-100 Å
arasında değişen elektromanyetik dalgalardır. Dalga boyları küçük, girginlik
dereceleri fazla olan X-ışınına “sert X-ışını”, dalga boyları büyük, girginlik dereceleri
az olan X-ışınına “yumuşak X-ışını” denir. Kristalografide 0.5-2.5 Å (yumuşak),
radyolojide 0.5-1 Å (sert) dalga boylarındaki X-ışınları kullanılır. X-ışınlarının frekansı
görünür ışığın frekansından ortalama 1000 defa daha büyüktür ve X-ışını fotonu
(parçacığı) görülen ışığın fotonundan daha yüksek enerjiye sahiptir.
Şu halde bu ışınları belirleyen iki özellik kısa dalga boyu ve yüksek enerjiye sahip olmalarıdır.
X-ışınları hem dalga hem tanecik özelliği gösterirler. Dolayısıyla çift
karakterlidirler. Fotoelektrik soğurulma, Compton saçılması (inkoherent saçılma), gaz
iyonizasyonu ve sintilasyon tanecik özellikleri; hız, polarizasyon ve Rayleigh
saçılması (koherent saçılma) dalga özellikleridir. Tanecik karakteri gösteren
elektromagnetik radyasyona foton denir.
